معرفی گروه مهندسی پزشکی
در سالهای اخیر پیشرفت در زمینهی مراقبت های پزشکی بسیار چشمگیر بوده است که از جمله علل اصلی آن پیوند بین دو فضای علمی مهندسی و پزشکی را می توان برشمرد. این ترکیب موجب ایجاد رشته ای به نام مهندسی پزشکی گشته است. مهندسی پزشکی را به طور دقیق چنین تعریف کرده اند: بکارگیری علوم مهندسی برای درك، تغییر، کنترل و مشاهده عملکرد سیستم های زنده. در کل مهندسی پزشکی رشته ای است که در آن در زمینه علوم مهندسی، زیستی و پزشکی تحقیق و فعالیت میشود تا از طریق روشهای تحلیلی و تجربی مبتنی بر علوم مهندسی، سلامت جامعه انسانی بهبود یابد. ورود مفاهیم مهندسی در بسیاری از حوزهها به خصوص در زمینه پزشکی و خدمات درمانی هر روز پررنگتر میشود. از آنجایی که تکنولوژی اثر بزرگی بر خدمات درمانی گذاشته است، متخصصین مهندسی در بسیاری از جنبههای پزشکی درگیر شدهاند. در نتیجه مهندسی پزشکی به عنوان رشتهی تلفیقکنندهی دو تخصص مهندسی و پزشکی به وجود آمده است و هدف اصلی آن بهبود سلامت جامعه و ارتقای دانش موجود از سیستمهای زیستی با بهرهگیری از پتانسیلهای موجود در حوزههای مهندسی میباشد. بنابراین مهندسان پزشک، اعضای جدید جامعه پزشکی هستند که به دنبال راهحلهای جدید برای مسایل پیچیدهای که جامعه مدرن امروزی با آن روبرو است، می باشند. در کشور ما نیز، وابستگی روزافزون به فناوریهای مدرن درمانی و پیچیدهتر شدن انواع فرآیندهای تشخیصی باعث شده است که جامعه پزشکی و درمانی ما شناخت بیشتری نسبت به رشتهی مهندسی پزشکی پیدا کنند و نیاز کشور به دانشآموختگان این رشته به شدت افزایش یابد. از این رو توسعه مهندسی پزشکی در گرایش های مختلف آن یک امر اجتناب ناپذیر به نظر میرسد.
- نگاه مهندسی و تحلیلی به مسایل زیستی
- تفکر خلاق و نقاد در سطح مهندسی
- فهم دقیق مشکلات حیطه پزشکی
- طراحی و ساخت دستگاههای پزشکی
- نصب، راه اندازی، تعمیر و نگهداری تجهیزات پزشکی
- آموزش پرسنل و مشاوره فنی در حوزه سلامت
- مدیریت فنی و مهندسی مراکز درمانی
- همکاری در فعالیت های پژوهشی زیستپزشکی
- طراحی و تحلیل تجهیزات توانبخشی
- ابداع و بهینهسازی مواد مورد مصرف در حوزه سلامت
گروه مهندسیپزشکی دانشگاه صنتعیهمدان به عنوان اولین گروه مهندسیپزشکی در غرب کشور، محور اصلی آموزشی- تحقیقاتی حوزه آکادمیک مهندسیپزشکی در این ناحیه جغرافیایی است.
گروه مهندسیپزشکی به طور متوسط سالانه در حدود 5۰ دانشجوی کارشناسی، ۱5 دانشجوی کارشناسی ارشد در گرایش بیوالکتریک پذیرش مینماید که از لحاظ کمی و کیفی از بالاترین جایگاه آموزشی برخوردار است.
گروه مهندسی پزشکی با حضور 8 عضو هیئتعلمی تماموقت با تخصص های متنوع، به تربیت دانشجویان در زمینههای آموزشی و پژوهشی مشغول است. اعضای هیئتعلمی این گروه، فارغالتحصیلان برترین دانشگاههای ایران و بعضا دانشگاههای معتبر خارجی هستند که این تنوع باعث شده است تا عمده محورهای تحقیقاتی و آموزشی به روز دنیا، مدنظر قرار گیرند.
کسب رتبه های برتر در آزمون سراسری کارشناسی ارشد در طی سالهای گذشته (بعنوان نمونه کسب رتبه 1 کنکور کارشناسی ارشد مجموعه مهندسی پزشکی و برق)، نشان از بالا بودن کیفیت آموزشی در این گروه آموزشی است. همچنین انجام طرحهای پژوهشی خارج دانشگاهی و چاپ مقالات ارزشمند در مجلات معتبر بینالمللی به تعداد قابل توجه در هر سال، نشان از توانمندی پژوهشی گروه مهندسی پزشکی دانشگاه صنعتی همدان می باشد.
گرایش بیوالکتریک در مهندسی پزشکی در برگیرنده یکی از گستردهترین حوزههای تحقیقاتی در بین گرایشهای مهندسی پزشکی می باشد. از حوزه های تحقیقاتی این گرایش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ابزاردقیق پزشکی
طراحی و ساخت تجهیزات اندازهگیری و ابزار دقیق پزشکی با توجه به محدودیتهای اندازهگیری در یک سیستم زنده و بیولوژیکی، اهمیت زیادی دارد. برای گرفتن سیگنالهای حیاتی، طراحی و ساخت سختافزارهای مناسب و استفادهی بهینه از فناوری روز، ضروری است. این شاخه از مهندسی پزشکی با توجه به غیرخطی و آشوبگونه بودن پارامترهای بیولوژیکی بدن انسان، همچنان جزو موضوعات مهم تحقیقاتی مراکز علمی مهم در سراسر دنیا می باشد.
پردازش سیگنالهای حیاتی
پس از دریافت سیگنال، باید پردازشهای لازم بر روی آن انجام شود تا اطلاعات مورد نیاز فراهم شود. از زیرشاخههای مهم پردازش سیگنال های حیاتی، می توان به تشخیص خودکار بیماریها، فشردهسازی سیگنالهای حیاتی، تشخیص ویژگیهای حیاتی، اعمال اراده و ارسال فرامین به اندامهای مصنوعی و کاربردهای خاص اشاره نمود.
پردازش تصاویر پزشکی و سیستمهای تصویر برداری
تصاویر پزشکی با توجه به آنکه وضعیت بدن را به صورت دو بعدی و حتی سه بعدی (بوسیله کامپیوتر) نشان میدهند، یکی از مهمترین وسایل تشخیص برای پزشکان هستند که همواره بخش عظیمی از تحقیقات را به خود اختصاص داده است.
مدلسازی سیستمهای بیولوژیکی
مطالعه، تحلیل و مدلسازی سیستمهای بیولوژیکی در عین اینکه راهگشای پیشرفت فنی و علمی در دیگر شاخههای رشته بیوالکتریک میباشد، به صورت ایدهبخشی قوی برای انجام ابداعات در شاخههای دیگر علوم مهندسی مانند پردازش سیگنال، مخابرات و کنترل عمل میکند. اهمیت این شاخه از گرایش بیوالکتریک از زیربنایی بودن آن برای دیگر شاخههای این گرایش نشأت میگیرد.
طراحی ریزسامانهها و بیوسنسورها
طراحی و ساخت ریزسامانه های قابل کشت در بدن و حسگرهای زیستی در بدن، از بخش های مهم و تخصصی رشته مهندسی پزشکی است. کاشت ریزسامانههای تحریک عصبی کاشته شده در مجرای حلزون گوش برای درمان ناشنوایی، تحریک عمیق مغزی برای درمان بیماری پارکینسون، تنظیم ضربان قلب به کمک ضربانساز مصنوعی، پروتزهای بینایی، ریزسامانههای درمان معلولیت و کاهش درد، ریزسامانههای انتقال دارو به صورت انتخابی در بدن، کپسولهای آندوسکوپی بیسیم و ... نمونههایی از ریزسامانههای زیستی میباشند.
حسگر زیستی یا بیوسنسور، عبارت است از مجموعه ابزارهایی که با انجام واکنشهای بیوشیمیایی خاص به واسطهی آنزیمها، سلولها، بافتها و ... وجود یک ماده مورد نظر در محیط را به صورت سیگنالهای الکتریکی، نوری، گرمایی و ... آشکار میکند.
آزمایشگاه های مربوط به گروه مهندسیپزشکی
1-کارگاه تجهیزات پزشکی
2-آزمایشگاه فیزیولوژی
3-آزمایشگاه میکروپرسسور
4-اتاق پروژه
5-آزمایشگاه اندازهگیری و ابزاردقیق پزشکی(در حال راهاندازی)
6- آزمایشگاه تحقیقاتی کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی
7- آزمایشگاه تحقیقاتی سلولی نانو بیوالکترونیک (در حال راهاندازی)